Uiterlijke Kenmerken:
De Rode Eekhoorn (Sciurus vulgaris) is een kleine tot middelgrote knaagdier en heeft een pluizige vacht die meestal roodbruin is, maar er zijn ook andere kleurvariëteiten zoals grijs, zwart en wit. De vacht van de eekhoorn bestaat uit drie lagen: een onderlaag van donsachtige haren, een middelste laag van dichte haren en een bovenlaag van langere, stijvere haren.
De eekhoorn heeft grote, ronde ogen en lange, behaarde oren. De ogen staan ver uit elkaar op de kop, wat de eekhoorn een breed gezicht geeft en een goed gezichtsveld biedt. De oren zijn zeer gevoelig en kunnen naar voren worden geklapt om geluiden beter op te vangen.
Een ander opvallend kenmerk van de eekhoorn zijn de lange, pluimige staart, die bijna even lang is als het lichaam van de eekhoorn. De staart helpt de eekhoorn bij het bewaren van zijn evenwicht en fungeert als een stuur om de richting te bepalen tijdens het springen van boom naar boom.
De eekhoorn heeft ook sterke, gekromde klauwen die helpen bij het klimmen in bomen en het vasthouden van takken en voedsel. De achterpoten van de eekhoorn zijn langer en krachtiger dan de voorpoten, wat het dier helpt om lange sprongen te maken van boom naar boom.
Over het algemeen hebben mannelijke en vrouwelijke eekhoorns vergelijkbare uiterlijke kenmerken, maar mannetjes hebben vaak iets grotere en bredere koppen dan vrouwtjes. Bovendien kunnen de kleuren van de vacht van de eekhoorn variëren afhankelijk van de locatie en het seizoen, waarbij eekhoorns in noordelijke gebieden vaak een dikkere, witte vacht ontwikkelen in de winter om hen te helpen overleven in de kou.
Habitat:
De eekhoorn is een bewoner van bossen en bosranden, hoewel sommige soorten ook in parken en tuinen voorkomen. Ze zijn te vinden in bijna elk type bos, inclusief loofbossen, naaldbossen, gemengde bossen en zelfs stedelijke parken.
De meeste soorten eekhoorns leven in bomen en brengen het grootste deel van hun tijd door in de boomtoppen. Ze hebben een voorkeur voor bossen met veel bomen van verschillende hoogtes en soorten, omdat ze zo een verscheidenheid aan voedselbronnen en nestplaatsen kunnen vinden.
Eekhoorns zijn over het algemeen zeer territoriale dieren en hebben een relatief groot leefgebied, dat kan variëren van enkele hectaren tot meer dan 100 hectare, afhankelijk van de soort en de beschikbaarheid van voedsel en nestplaatsen.
Nesten van eekhoorns, ook wel dreys genoemd, worden gebouwd in bomen en bestaan uit bladeren, takken, mos en andere natuurlijke materialen. Ze zijn meestal bolvormig en hebben een ingang aan de onderkant, waarbij sommige soorten meerdere nesten hebben voor verschillende doeleinden, zoals slapen, voeden en het grootbrengen van jongen.
Eekhoorns zijn aanwezig in veel delen van de wereld, van Europa en Noord-Amerika tot Azië en Afrika. Hoewel ze over het algemeen niet bedreigd worden, kunnen ze in sommige gebieden worden beïnvloed door ontbossing, verlies van leefgebied en verstoring van hun levensstijl door menselijke activiteiten.
Paartijd:
De paartijd van eekhoorns varieert afhankelijk van de soort en de geografische locatie. Over het algemeen vindt de paartijd plaats in de late winter of het vroege voorjaar, hoewel sommige soorten ook in de herfst paren.
Mannelijke eekhoorns zoeken naar vrouwtjes door middel van geur en geluiden. Ze geven vaak schrille kreten en tikken met hun staart om vrouwtjes te lokken en te laten weten dat ze geïnteresseerd zijn in paren. Vrouwelijke eekhoorns kiezen meestal het mannetje dat ze willen paren, waarbij ze hun partnerkeuze bepalen op basis van verschillende factoren, zoals fysieke kenmerken en sociale dominantie.
Eenmaal gekozen, begint het paar aan een ingewikkeld paringsritueel, dat begint met een paar dagen van hofmakerij. Het mannetje zal het vrouwtje volgen en haar achtervolgen terwijl hij verschillende geluiden en geuren produceert om haar aandacht te trekken. Naarmate de hofmakerij vordert, beginnen de eekhoorns met elkaar te spelen, waarbij ze rondrennen, achter elkaar aan zitten en van tak naar tak springen.
De copulatie zelf is kort en duurt meestal slechts enkele seconden. Na de paring keert het mannetje terug naar zijn eigen territorium, terwijl het vrouwtje alleen blijft om haar jongen groot te brengen.
Eekhoorns hebben meestal één of twee nesten per jaar, waarbij de jongen na een draagtijd van ongeveer een maand worden geboren. De jongen zijn hulpeloos en blind bij de geboorte en worden ongeveer twee maanden gezoogd voordat ze beginnen met vast voedsel te eten. Vrouwtjes zijn meestal alleen verantwoordelijk voor het grootbrengen van de jongen.
Populatie:
In Nederland komt de rode eekhoorn oorspronkelijk voor, maar het aantal is in de afgelopen decennia sterk afgenomen. Tegenwoordig wordt de rode eekhoorn in Nederland als een bedreigde diersoort beschouwd.
In de jaren 90 is er een duidelijke afname van de populatie van de rode eekhoorn waargenomen, mogelijk door een combinatie van factoren zoals de introductie van de grijze eekhoorn, habitatverlies en verkeersslachtoffers.
In de afgelopen jaren zijn er echter enkele tekenen van herstel waargenomen. In 2020 werd er een schatting gemaakt dat er in Nederland ongeveer 10.000 rode eekhoorns zijn.
Er zijn verschillende projecten en initiatieven die gericht zijn op het behoud en herstel van de rode eekhoornpopulatie in Nederland. Zo worden er onder andere nestkasten geplaatst om de rode eekhoorn een geschikte leefomgeving te bieden en worden er ecoducten aangelegd om de eekhoorns veilig te laten oversteken over drukke wegen.
Verder is het in Nederland verboden om rode eekhoorns te vangen, te verstoren of te doden. Dit is vastgelegd in de Wet natuurbescherming. Dit verbod moet ervoor zorgen dat de populatie van deze kwetsbare diersoort kan herstellen.